De controversiële nationalistische monnik Ashin Wirathu – kopstuk van de boeddhistische 969-beweging – heeft afgelopen vrijdag in een toespraak hard uitgehaald naar de speciale rapporteur van de VN voor de mensenrechten in Myanmar, Yanghee Lee. Hij noemde haar een ‘hoer’ en verweet haar niet onpartijdig te zijn in haar onderzoek naar de vervolging van de Rohingya-moslimminderheid. De speech van Wirathu viel samen met de persconferentie van Yanghee Lee aan het eind van haar tweede bezoek aan het land.

“We hebben onze Race Protection wet al lang openbaar gemaakt. Echter, zonder het te hebben bestudeerd blijft deze teef (Birmees: “kaungma”) maar klagen dat het in strijd is met de mensenrechten”, schreeuwde hij zijn honderden volgelingen toe.

“Kan deze hoer echt uit een respectabele familie-achtergrond komen?” vroeg de monnik aan het publiek, waarop zij luid “nee!” antwoordde. “Denk niet dat je een gerespecteerd persoon bent, enkel omdat je een positie hebt in de VN,” vervolgde Wirathu. “In ons land ben je gewoon een hoer”.

Anti-VN protesten
Samen met naar schatting 500 monniken gelieerd aan de 969-beweging liepen de hardliners Wirathu en Parmaukha een protestmars van Kyay Thon Pagoda naar Tamwe Township (net buiten de voormalige hoofdstad Yangon). Ze droegen spandoeken en borden met teksten als ‘VN-besluiten veroorzaken problemen in Myanmar – dit willen wij niet!’.

Onder de demonstranten bevonden zich ook leden van de Arakan Nationaal Netwerk, een politieke beweging die de oproep van de VN om de Rohingya burgerschap te verlenen scherp heeft veroordeeld. De VN heeft nog niet gereageerd op de beledigende uitspraken van de invloedrijke boeddhistische leider.

Yanghee Lee was in Myanmar voor haar tweede 10-daagse bezoek als speciaal rapporteur mensenrechten van de Verenigde Naties. Zij doet nadrukkelijk onderzoek naar de behandeling van de islamitische Rohingya-bevolking, welke zij – tot woede van de regering – bij naam noemt.

Mensenrechtenschendingen in Arakan State
“Grondrechten zijn niet hiërarchisch – ze zijn niet afhankelijk van elkaar. Ze zijn onvervreemdbaar,” zei Lee op vrijdag. “Je kunt ervan verzekerd zijn dat ik in al mijn ontmoetingen met de overheid het woord ‘Rohingya’ gebruik. De rechten van de Rohingya’s moeten worden beschermd, bevorderd en gehandhaafd. ”

In december heeft de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties besloten tot een niet-bindende resolutie – die de Europese Unie heeft opgesteld – dat een beroep op de overheid van Myanmar om burgerrechten toe te kennen aan de Rohingya en de restricties van hun mobiliteit te beëindigen. De resolutie drong ook aan op een onderzoek naar mensenrechtenschendingen in Arakan State (waar de Rohingya woonachtig zijn), gelijke toegang tot essentiële diensten als educatie en medische zorg en het aansturen op een verzoening tussen boeddhistische en islamitische gemeenschappen in de regio.